Bezorgkosten: €4,95
Gratis thuisbezorgd vanaf €100,-*
Savoye Dynastie
Hoewel al in 28 v Chr. gesticht, krijgt Turijn pas echt de grandeur van een wereldstad tijdens de Savoye-dynastie. Van graaf van Savoye in 1003 tot koning van Italië t/m 1946.
Stamvader Umberto I werd in het jaar 1003, door Rudolf III van Bourgondië, benoemd tot de eerste graaf van Savoye. Door het huwelijk van zijn jongste zoon Otto met Adelheid van Susa (dochter van Manfred II van Turijn) werd het markgraafschap Turijn en de Piemontse gebieden verworven en de machtsbasis in het noordwesten van Italië verder uitgebreid. Het graafschap werd in 1388 uitgebreid met Nice, waardoor het toegang kreeg tot de handel op de Middellandse Zee en de controle over de toegangswegen tussen Frankrijk en Italië. In 1401 volgde Genève en in 1416 werd het graafschap Savoye tot hertogdom verheven.
In de eeuwen die volgen wordt Savoye regelmatig bezet door Franse, Spaanse en Oostenrijkse vorsten. Door de vele Franse invallen wordt de hoofdstad in 1563 van Chambéry naar Turijn verplaatst omdat Turijn beter te verdedigen is. Vanaf dat moment krijgt de stad de allure die bij een hoofdstad hoort. Paleizen, parken, pleinen, allemaal in de voor die periode kenmerkende barokstijl. Na de Spaanse Successieoorlog wordt in het verdrag van de Vrede van Utrecht (1714) het koninkrijk Sicilië aan het hertogdom toebedeeld. In 1720 wordt dit met Oostenrijk geruild voor Sardinië. Hierdoor verandert het hertogdom Savoye in het Koninkrijk Sardinië-Piemonte, met Vittorio Amedeo II als koning en Turijn als hoofdstad. Uiteraard wordt de stad verder verfraaid om deze koninklijke grandeur te onderstrepen.
Het huis Savoye speelde een belangrijke rol bij de eenwording van Italië. De risorgimento beweging (wederopstanding) met belangrijke namen als Cavour en Garibaldi had zijn wortels in Piemonte. Met militaire steun van Frankrijk veroverde het koninkrijk in 1859 de Noord Italiaanse staten (met uitzondering van Venetië). Als tegenprestatie kreeg Frankrijk de gebieden Savoye en Nice. In 1860 sloten de Centraal Italiaanse staten zich bij het koninkrijk aan en later dat jaar werden Sicilië en Zuid Italië veroverd. In 1861 werd Turijn de hoofdstad van het nieuwe koninkrijk Italië met Victor Emanuel II als koning. In 1866 sloot Venetië zich bij het koninkrijk aan en in 1870 werd met de verovering van Rome de Italiaanse eenwording bereikt. In dat jaar werd Rome de nieuwe hoofdstad. De Savoyes bleven koning van Italië tot in 1946 de monarchie werd afgeschaft.
Piazza Castello
Dit imposante plein is het hart van de stad. Niet alleen staan er veel belangrijke en historische gebouwen op en rond het plein, maar bovendien wordt het omringd door een indrukwekkende zuilengang uit verschillende perioden. Ook komen de belangrijke straten zoals de via Roma, via Po en de via Garibaldi op het plein uit.
Het meest in het oog springende gebouw is het Palazzo Madama. Op deze plaats stond in de Romeinse tijd een stadsmuur met poort (porta decumana). Van deze toegangspoort werd later een versterkte vesting gemaakt en in de 14e eeuw een kasteel. In de 15e eeuw kreeg het gebouw zijn huidige vierkante vorm met de 4 cilindervormige torens. Vanaf de achterkant is dit nog steeds goed te zien. In de 17e eeuw had het de functie van gastenverblijf totdat Christina Maria van Frankrijk, de vrouw van Victor Amadeus I, het Palazzo tot haar residentie maakte. Na zijn vroege dood nam zij het regentschap op zich, om de titel te behouden voor hun nog te jonge zoon, Karel Emanuel II. Voor hem liet zij aan de noordkant van het plein het Palazzo Reale bouwen met daarachter de Giardini Reali.
Ook haar schoondochter Marie Jeanne was lange tijd regentes, na de vroege dood van Karel Emanuel II. Zij wilde van het Palazzo Madama een modern paleis maken in de barokstijl. Alleen de voorkant heeft deze verbouwing ondergaan. Dit maakt het paleis tot een gebouw waar de verschillende tijdsperioden en toen geldende stijlen nog goed zichtbaar zijn. Een wandeling in en om het paleis is zeker de moeite waard (vergeet de toren niet voor een mooi uitzicht over de stad). In het paleis is het Museo Municipale d’Arte Antica gevestigd.
Andere historische gebouwen aan het plein zijn: het Palazzo della Giunta Regionale, Palazzo di Governo, l’Armeria Reale en la Biblioteca Reale.
Piazza San Giovanni
Het Piazza San Giovanni is een plein om even stil te staan en de omgeving in je op te nemen. Om te beginnen de Duoma San Giovanni Battista. In deze imposante kathedraal uit de 15 eeuw wordt de lijkwade van Jezus Christus bewaard, de linnen doek waar volgens de overlevering het lichaam in is gewikkeld na de kruisiging. Het gaat om een kopie op ware grootte, het origineel wordt niet tentoongesteld.
Iedere gerenommeerde stad heeft bij de kathedraal een Campanile. Zo ook Turijn. De 62,5 meter hoge klokkentoren is open voor publiek en biedt een mooi uitzicht over de stad en de achterliggende Alpen.
Iets verderop de Porta Palentina, één van de vier toegangspoorten uit de Romeinse tijd, met op de voorgrond een bronzen beeld van keizer Augustus. Ook een gedeelte van de stadsmuur is bewaard gebleven en biedt een mooi beeld van hoe de stad er in de beginjaren heeft uitgezien. Meer van deze periode kun je zien in het daarnaast gelegen Museo di Antichità, met in de tuinen de overblijfselen van het Romeins theater. Weer iets verderop de Galleria Sabauda. Hier wordt de kunstcollectie van het Huis van Savoye getoond, waaronder werken van bekende (inter)nationale schilders.
Quadrilatero Romano
Deze wijk in het centrum is de plek waar de Romeinen hun Castra Taurinorum bouwden. Het typisch Romeinse stratenplan met rechte straten en blokken is nog steeds terug te zien. De hoofdstraat (decumanus) met aan het eind de stadspoort Porta Decumani, heet tegenwoordig de via Garibaldi en is de belangrijkste autovrije winkelstraat. De stadspoort is geïntegreerd in het Palazzo Madama.
Tegenwoordig is de wijk nog steeds populair bij zowel de lokale bevolking als de toerist. In de smalle straatjes en de voetgangersgebieden van het historisch centrum is het prettig vertoeven. De gezellige pleinen en terrassen zoals Piazza Emanuele Filiberto, Piazza della Consolata en Via Palazzo di Citta zijn een prima plek om uit te rusten of om jezelf eens lekker te verwennen. De wijk staat bekend om de leuke restaurants en barretjes, waar je je tot laat in de avond kunt vermaken. Loop maar eens door de Via Sant’ Agostino en de omliggende straten!
Piazza San Carlo
Dit indrukwekkende plein wordt ook wel de woonkamer van Turijn genoemd. De luxueuze winkelstraat via Roma loopt er dwars doorheen en veel locals gebruiken het plein als er iets te vieren valt of gewoon voor koffie of een aperitief. In het midden van het plein staat het bronzen standbeeld van Emanuele Filiberto te paard en aan de zuidzijde staat in al haar glorie de tweelingkerk Santa Christina en San Carlo.
Neem een kijkje in het historische Caffè San Carlo of Caffè Torino en snuif de eeuwenoude geschiedenis op van alle beroemdheden die je zijn voorgegaan. Het adres voor chocolade en andere zoete lekkernijen is Confetteria Stratta..
Via Po
De statige via Po loopt vanaf het Piazza Castello oostwaarts richting de rivier. Omdat dit gedeelte destijds buiten de stadsmuur viel, is het een relatief nieuwe straat. Bij de stadsuitbreiding rond 1700 werd de straat aangelegd en mocht alleen door de koninklijke familie worden gebruikt. De via Po heeft maar liefst 1250 meter aan zuilengangen; handig bij regen of felle zon en het geeft de straat ook aanzien.
De via Po komt uit op het in 1825 aangelegde Piazza Vittorio Veneto, dat met 360 bij 111 meter één van de grootste pleinen ter wereld is. De indrukwekkende zuilengang loopt ook hier helemaal rond en geeft een intiem gevoel aan het toch wel grote plein. Niet voor niets is dit de plek waar jong en trendy Turijn ’s avonds te vinden is.
De straat eindigt bij de brug over de rivier, het uitzicht echter niet. Vanaf de Vittorio Emanuele I brug heb je een schitterend uitzicht op de Chiesa della Gran Madre. De neoclassicistische kerk van de Heilige Moeder, die werd gebouwd ter ere van de terugkeer van Vittorio Emanuele I in 1814, na de overwinning op Napoleon.
Mole Antonelliana
Dit monumentale gebouw is vernoemd naar zijn architect Antonelli. Oorspronkelijk bedoeld als een 47 meter hoge synagoge voor de nieuwe hoofdstad van Italië. Met de bouw werd in 1863 begonnen, maar naarmate de plannen grootser werden en het budget flink werd overschreden, is de bouw in 1869 stopgezet. De stad Turijn nam het project 4 jaar later over, maar nu als monument ter ere van koning Victor Emanuelle II. Met zijn 167,5 meter hoogte is de Mole het hoogste monument van Italië.
Ook aan de binnenkant is het gebouw spectaculair. Het nationale filmmuseum is er gevestigd en met een glazen lift dwars door het museum kom je op het panoramadek, vanwaar je een fantastisch uitzicht hebt over de stad. Een absolute aanrader!
Monte dei Cappuccini
Voor het mooiste uitzicht over de stad moet je op de Monte dei Cappuccini zijn. De wandeling is stijl, maar zeker de moeite waard. Bij helder weer zie je op het plein voor de Chiesa di Santa Maria del Monte, het historisch centrum van de stad, omringd door de vaak besneeuwde bergen van de Alpen. Vooral ’s avonds is dit een populaire plek, waar geliefden genieten van een romantische zonsondergang.
Naast de kerk ligt het Museo Nationale della Montagna. In dit museum, opgedragen aan ontdekkingsreiziger Prins Luigi di Savoia, spullen van zijn Noordpoolexpeditie en veel over bergbeklimmen.
Parco del Valentino
Met een oppervlakte van 550.000 vierkante meter is het Parco del Valentino het grootste park van de stad en een heerlijke plek om de drukte te ontlopen. Het park ligt langs de rivier de Po en heeft als belangrijkste trekpleister het 17e eeuwse Castello del Valentino, de verblijfplaats van Marie Christine.
Een topattractie is het Borgo Medioevale. Een nagebouwde middeleeuwse stad, met huizen typerend voor Piemonte in de 15e eeuw. Natuurlijk mag daarbij een kasteel (Rocca) niet ontbreken. Verder aan winkels, pleintjes, terrasjes, cafés en restaurants geen gebrek. In de zomer is het tot in de late uurtjes gezellig druk.
Andere bezienswaardigheden tijdens een wandeling door het park: De Fontana dei Mesi, de Orto Botanico en de Giardino Roccioso.
Mercato Porta Palazzo
Het enorme plein Piazza della Repubblica is de thuisbasis van de grootste openluchtmarkt van Europa, de Mercato Porta Palazzo. Op deze markt vind je alle lekkernijen, waar Piemonte om bekend staat. Groente, fruit, vleeswaren, kruiden, koffie, brood, chocolade, kazen, vis, wild, allemaal netjes uitgestald in de vele kraampjes buiten en binnen. Vroeg in de morgen is het al een enorme drukte van vooral de lokale bevolking. Go where the locals go is hier echt van toepassing. Als je van lekkere-, verse- en lokale producten houdt voor een veel te lage prijs, dan mag je deze markt zeker niet overslaan.
Voor wie van antiek en curiosa houdt, is er op de 2e zondag van de maand vlooienmarkt: de Gran Balôn. Deze markt bevindt zich achter de mercato in de corso Giulio Cesare.
Slow Food
In de jaren 80 van de vorige eeuw is in Piemonte de slowfoodbeweging ontstaan als tegenhanger van de steeds populairder wordende fastfoodindustrie. Dit betekent: regionaal geproduceerd voedsel promoten met respect voor natuur, dier en milieu. Samengevat in 3 kernwaarden: good, clean and fair. De beweging heeft als symbool de slak.
De slowfoodbeweging is inmiddels uitgegroeid tot een wereldwijde organisatie met duizenden projecten in meer dan 160 landen. Een belangrijk evenement, dat elke twee jaar in Turijn wordt gehouden, is de Salone del Gusto. Dit meerdaagse festival presenteert al het goede van slowfood inclusief wijn.
Eataly
De naam is ontstaan uit de samenvoeging van de Engelse woorden eat en Italy. De eerste winkel van deze inmiddels internationale keten is in 2007 in Turijn geopend met als doel de beste Italiaanse ambachtelijke producten aan te bieden aan een zo breed mogelijk publiek. Het liefst direct van de producent. Termen als duurzaamheid en verantwoordelijkheid staan hierbij hoog in het vaandel. In de winkels kunnen veel van deze producten (inclusief wijn) direct worden gekocht, maar er zijn ook restaurants om er lekker van te genieten.
